Aktualizacja przepisów kodeksu pracy - kwiecień 2023

Nowelizacja kodeksu pracy wprowadza istotne zmiany, które mają pomóc pracownikom osiągnąć równowagę między życiem zawodowym a prywatnym. Przedstawiamy najważniejsze modyfikacje wprowadzone w kwietniu 2023 roku.

1. Regulacja pracy zdalnej przez kodeks pracy
   1. Stała praca zdalna
   2. Praca zdalna okazjonalna
   3. Praca zdalna z polecenia pracodawcy
2. Dodatkowe urlopy
   1. Bezpłatny urlop opiekuńczy
   2. Urlop na okoliczność siły wyższej
   3. Wydłużony urlop rodzicielski z 32 do 41 tygodni
   4. Zwiększenie ochrony przed zwolnieniem dla umów na czas określony
   5. Zmiany w umowach na okres próbny
   6. Wniosek o elastyczną organizację pracy
   7. Ograniczenia w delegacjach, nadgodzinach i pracy nocnej dla rodziców/opiekunów
   8. Wniosek o poprawę warunków zatrudnienia
3. FAQ
   1. Jakie są rodzaje pracy zdalnej?
   2. Czy wprowadzono dodatkowe urlopy dla pracowników?
   3. Czy urlop rodzicielski został wydłużony?
   4. Czy osoby zatrudnione na czas określony mają większą ochronę przed zwolnieniem?

Regulacja pracy zdalnej przez kodeks pracy

Według nowych przepisów pracę zdalną możemy podzielić na trzy rodzaje:

• stałą pracę zdalną
• okazjonalną pracę zdalną
• pracę zdalną z polecenia pracodawcy.

Stała praca zdalna

Stała praca zdalna jest wykonywana poza siedzibą pracodawcy w miejscu z nim ustalonym. Praca może być świadczona w całości w formie zdalnej lub częściowo zdalnie i częściowo w miejscu zatrudnienia, tzw. tryb hybrydowy. Zdalna forma pracy może być ustalona już podczas podpisywania umowy o pracę lub w trakcie zatrudnienia.

Praca zdalna okazjonalna

Praca zdalna okazjonalna możliwa jest na wniosek pracownika. Ustawodawca przyznał pulę 24 dni w roku kalendarzowym na skorzystanie z okazjonalnej pracy zdalnej, o ile pozwala na nią regulamin zakładu i charakter pracy na danym stanowisku. Okazjonalna praca zdalna przysługuje także pracownikom zatrudnionym w trybie hybrydowym.

Praca zdalna z polecenia pracodawcy

W sytuacji siły wyższej, np. stanu epidemicznego, klęski żywiołowej, pracodawca może zlecić pracownikowi pracę zdalną. Istotne jest, że pracownik musi potwierdzić, że posiada odpowiednie warunki do wykonywania pracy w tej formie.

Dodatkowe urlopy

Nowe rodzajów urlopów mają ułatwić pracownikom godzenie obowiązków zawodowych i rodzicielskich.

Bezpłatny urlop opiekuńczy

Pracownikowi przysługuje pięć dni bezpłatnego urlopu opiekuńczego w roku kalendarzowym. Urlop ten przyznawany jest w związku z koniecznością sprawowania przez pracownika opieki nad członkiem rodziny, np. dzieckiem, rodzicem, małżonkiem lub osobą niespokrewnioną, ale zamieszkującą to samo gospodarstwo domowe. Pracownik musi zgłosić przyczynę potrzeby opieki lub wsparcia osoby bliskiej.

Urlop na okoliczność siły wyższej

Urlop związany z siłą wyższą lub pilną sprawą rodziną przysługuje pracownikowi w wymiarze dwóch dni lub 16 godzin rocznie i może być wykorzystany w przypadku pilnej sprawy rodzinnej, choroby, uszkodzenia auta, mieszkania lub nagłego wypadku. Wniosek o urlop musi być złożony najpóźniej w dniu korzystania ze zwolnienia.

Wydłużony urlop rodzicielski z 32 do 41 tygodni

Dodatkowe 9 tygodni przeznaczone jest wyłącznie dla ojców. Nie można przenieść ich na matkę dziecka. Urlop jest płatny w wysokości 70% podstawy wynagrodzenia. W przypadku porodu mnogiego urlop rodzicielski wynosi 43 tygodnie.

Zwiększenie ochrony przed zwolnieniem dla umów na czas określony

Pracownicy zatrudnieni na czas określony zyskali większą stabilność zatrudnienia. Wypowiedzenie takiej umowy wymaga uzasadnienia przez pracodawcę oraz ewentualnych konsultacji ze związkiem zawodowym, jeśli ten reprezentuje pracownika. Pracownik ma prawo zakwestionować podaną przyczynę rozwiązania umowy, co może prowadzić do procesu sądowego, a w konsekwencji - przywrócenia do pracy.

Zmiany w umowach na okres próbny

Długość okresu próbnego jest uzależniona od czasu, na jaki pracodawca zamierza zatrudnić pracownika. Okres próbny może wynosić 1, 2 lub 3 miesiące, w zależności od długości proponowanej umowy na czas określony.

Pracodawca może wydłużyć miesięczny i dwumiesięczny okres próbny o maksymalnie 1 miesiąc.

Wniosek o elastyczną organizację pracy

Pracownik wychowujący dziecko, które nie ukończyło 8 roku życia, może złożyć wniosek o elastyczną organizację pracy, np. pracę zdalną lub obniżenie wymiaru czasu pracy. Pracodawca nie ma obowiązku akceptacji takiego wniosku, ale musi uzasadnić jego odrzucenie.

Ograniczenia w delegacjach, nadgodzinach i pracy nocnej dla rodziców/opiekunów

Rodzic/opiekun dziecka, które nie ukończyło 8 roku życia, musi wyrazić zgodę, aby:

• pracować w godzinach nadliczbowych
• pracować w trybie nocnym
• być oddelegowany poza miejsce pracy
• być objęty systemem przerywanego czasu pracy.

Wniosek o poprawę warunków zatrudnienia

Pracownik ma prawo złożyć wniosek o poprawę warunków zatrudnienia, np. zmianę umowy na czas nieokreślony lub zmianę rodzaju pracy. Pracodawca natomiast nie ma obowiązku akceptacji tego wniosku, ale musi uzasadnić jego odrzucenie. Wniosek można złożyć raz w roku przez pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy.

FAQ

Jakie są rodzaje pracy zdalnej?

Praca zdalna może być stała, okazjonalna oraz na polecenia pracodawcy.

Czy wprowadzono dodatkowe urlopy dla pracowników?

Tak, wprowadzono bezpłatny urlop opiekuńczy oraz urlop związany z siłą wyższą lub pilną sprawą rodziną.

Czy urlop rodzicielski został wydłużony?

Tak, urlop rodzicielski został wydłużony z 32 do 41 tygodni.

Czy osoby zatrudnione na czas określony mają większą ochronę przed zwolnieniem?

Tak, pracodawcy muszą uzasadnić decyzję wypowiedzenia umowy na czas określony.

Wpis ma charakter informacyjny. Po poradę prawną lub księgową udaj się do swojego prawnika/ biura rachunkowego.